Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
De aarde kende de afgelopen 550 miljoen jaar vijf eerdere massa-extincties. Een overzicht.
1) Laat-Ordovicische extinctie
Laat-Ordovicische extinctie, 444 miljoen jaar geleden: ongeveer 85 procent van alle diersoorten verdween. Vooral zeeorganismen waren de pineut, door grote fluctuaties in temperatuur en zeespiegelniveaus.
2) Laat-Devonische extinctie
Laat-Devonische extinctie, 383-359 miljoen jaar geleden: gedurende zo’n 30 miljoen jaar stierf ongeveer 75 procent van de diersoorten uit. De boosdoener: drastische dalingen van het zuurstofgehalte in oceanen. Wetenschappers weten niet precies hoe dat kwam; vulkanisme en asteroïdeninslagen behoren tot de mogelijkheden.
3) Perm-Trias-extinctie
Perm-Trias-extinctie, 252 miljoen jaar geleden: ook wel The Great Dying genoemd. Binnen 60.000 jaar stierven 96 procent van de diersoorten in zee en 75 procent van de diersoorten op land uit. Vulkanische scheuren in hedendaags Siberië, de Siberische Trappen geheten, zorgden voor miljoenen kubieke kilometers lava op land en miljarden tonnen CO2 en andere gassen in de atmosfeer.
4) Trias-Jura-extinctie
Trias-Jura-extinctie, 202 miljoen jaar geleden: na The Great Dying was de aarde miljoenen jaren zo goed als onbewoond. Daarna kwamen nieuwe diersoorten in razendsnel tempo op, maar ze stierven tijdens deze massa-extinctie ook weer uit. Waarschijnlijk was een stijgend CO2-gehalte in de atmosfeer wederom de boosdoener, als gevolg van vulkanisme door het openscheuren van de Atlantische Oceaan. Ongeveer de helft van de diersoorten overleefde dat niet.
5) Krijt-Tertiair-extinctie
Krijt-Tertiair-extinctie, 66 miljoen jaar geleden: de meest recente én bekendste massa-extinctie, die voor de val van de dinosauriërs zorgde. Een enorme asteroïde, met een middellijn van zo’n 12 kilometer, sloeg met een snelheid van meer dan 72.000 kilometer per uur in. Dit veroorzaakte een enorme as- en zwavelwolk die de zon verduisterde en de aarde deed afkoelen. Zo’n 76 procent van de diersoorten stierf uit.
Dit is een kader uit het artikel ‘Het grote sterven’ te vinden in KIJK 10/2020. Deze editie ligt in de winkel vanaf 17 september tot en met 14 oktober.
Meer informatie:
- WNF: Living Planet Report 2018 (pdf)
- NEMO Kennislink: Massa-extincties
- KIJK: ‘Zesde massa-extinctie is begonnen
- TEDx Talks: Coming Soon to a Neighborhood Near You: The 6th Mass Extinction | Barry Sinervo
Tekst: Hidde Middelweerd
Beeld: iStock/Getty Images