Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
De Uturuncu-vulkaan in Bolivia is al 250.000 jaar niet uitgebarsten, toch is hij nog steeds actief. Wetenschappers hebben nu ontdekt hoe dat kan.
Hoog in het Andesgebergte, in het zuidwesten van Bolivia, ligt de Uturuncu. Deze vulkaan heeft twee toppen; een van 5930 meter hoog en een van 6008 meter hoog. De Uturuncu wordt soms een ‘zombievulkaan’ genoemd, want hoewel hij al zeker 250.000 jaar niet is uitgebarsten, vertoont hij nog steeds tekenen van leven. Opvallend, want veel vulkanen die enkele tienduizenden jaren niet zijn uitgebarsten, zijn dood.
Rond de Uturuncu zijn regelmatig kleine aardbevingen te voelen en soms stijgen er gassen op uit de vulkaan. Bovendien vervormt de bodem langzaam in een soort sombrero-vorm. In het centrum van de vulkaan beweegt de grond namelijk 1 centimeter per jaar omhoog, terwijl de omliggende gebieden juist dalen. Dit zijn allemaal signalen dat de Uturuncu nog steeds in leven is.
Een internationale groep aardwetenschappers heeft nu achterhaald waar die activiteit vandaan komt en of de vulkaan binnenkort gaat uitbarsten.
Lees ook:
- Mysterieuze vulkaan die in 1831 de aarde afkoelde en de zon blauw kleurde, is eindelijk gevonden
- Vulkaanuitbarsting Pompeï ging gepaard met dodelijke aardbeving
1700 aardbevingen
Onder een groot deel van het Andesgebergte ligt een gigantisch magmareservoir dat wetenschappers de APMB noemen (Altiplano-Puna Magma Body). Het ligt 14-20 kilometer onder de grond en heeft een diameter van zo’n 200 kilometer. De APMB voedt meerdere vulkanen, waaronder de Uturuncu.
Door de activiteit van de vulkaan vreesden sommige experts dat magma uit het reservoir zich ophoopte onder de Uturuncu en dat een uitbarsting nabij zou zijn. Maar volgens de onderzoekers van deze nieuwe studie, die is gepubliceerd in vakblad PNAS, hoeven we daar niet bang voor te zijn.
Ze analyseerden de seismische gegevens van meer dan 1700 aardbevingen. Uit de manier waarop trillingen door de aarde bewegen zijn namelijk ondergrondse geologische structuren in kaart te brengen – vergelijkbaar met hoe een echoapparaat je organen in beeld kan brengen zonder dat je lichaam opengesneden hoeft te worden. Zo konden ze ‘zien’ wat zich onder de vulkaan afspeelt.
Ondergrondse schoorsteen
Ze ontdekten dat er hete vloeistoffen en gassen uit het magmareservoir via een soort ondergrondse schoorsteen omhoog bewegen. De gassen verzamelen zich vlak onder de vulkaan en de vloeistoffen verspreiden zich in scheuren in de bodem eromheen.
De bodemvervormingen en aardbevingen rond de Uturuncu worden waarschijnlijk veroorzaakt door de ondergrondse verplaatsingen van deze vloeistoffen en gassen, en dus niet door grote hoeveelheden magma die snel omhoog komen. Bovendien is de hoeveelheid gas die is opgehoopt relatief laag. Volgens de onderzoekers zal de vulkaan daarom de komende tijd wel actief blijven, maar nog niet uitbarsten.
Of de zombievulkaan ooit weer zal ontwaken uit zijn Doornroosjeslaap, is nog onbekend.
Bronnen: PNAS, Oxford University