Door meer dan een miljoen afzonderlijke opnamen van stellaire kweekvijvers samen te voegen, hopen astronomen de geboorte van sterren te ontcijferen. 

Het ontstaan van sterren is een ingewikkeld vraagstuk. We weten dat ze worden gevormd als wolken van gas en stof onder hun eigen zwaartekracht samentrekken, maar de details daarvan kennen we nog niet. Hoeveel sterren worden er bijvoorbeeld geboren uit een wolk? Hoe zwaar zijn ze? En om hoeveel sterren zullen uiteindelijk ook planeten draaien?

Om die vragen te beantwoorden, hebben astronomen van de Universiteit van Wenen vijf nabijgelegen stellaire kraamkamers onder de loep genomen. Dit deden ze vijf jaar lang en daarna voegden ze meer dan een miljoen opnamen samen tot een soort zeer gedetailleerde atlas. Het resultaat publiceerden ze in het vakblad Astronomy & Astrophysics.

Lees ook:

• Picture Perfect: kraamkamer van de sterren
• Picture Perfect: sterrenbouwstof
• Astronomen zien geboorte cluster van sterrenstelsels in vroege heelal

Nog nooit gezien

Het maken van de beelden vereiste speciale apparatuur. De grote hoeveelheid ruimtestof in stellaire kraamkamers blokkeert namelijk het licht van jonge sterren – die over het algemeen nog niet zo fel zijn. Alleen met infrarode golflengten is het mogelijk om diep die wolken in te staren en de sterren-in-spe te bestuderen. Dat komt doordat infrarood licht een grote golflengte heeft en daardoor minder wordt verstrooid door het stof dan zichtbaar- en uv-licht. Daarom gebruikten de Oostenrijkse astronomen de infraroodcamera van de Visible and Infrared Survey Telescope for Astronomy (VISTA) in Chili.

Het was een flinke klus, maar de resultaten zijn het waard. “Op de samengestelde beelden kunnen we zelfs de zwakste lichtbronnen detecteren, zoals sterren met een veel kleinere massa dan de zon. Hierdoor worden objecten zichtbaar die nog nooit door iemand zijn gezien”, zegt Stefan Meingast, hoofdauteur van de studie, in een persbericht. “Zo kunnen we eindelijk inzicht krijgen in de processen die gas en stof omzetten in sterren.”

Omdat elk gebied gedurende de vijf jaar meerdere keren is gefotografeerd, zien astronomen niet alleen jonge sterren die voorheen verborgen waren, maar kunnen ze ook de verplaatsing ervan meten. Hiermee hopen ze binnenkort te kunnen achterhalen hoe sterren-in-spe hun moederwolken verlaten.

Aanrader: op de website van de European Southern Observatory zijn de foto’s in hoge resolutie te bewonderen. Je kunt er ook (ver) inzoomen om extra details te zien.

Bronnen: Astronomy & Astrophysics, ESO

Beeld: ESO/Meingast et al.

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!