Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
De duizenden Starlink-satellieten die om de aarde draaien, lijken onbedoeld radiosignalen uit te zenden. Dat is hinderlijk bij het bestuderen van het heelal.
Elon Musks SpaceX heeft duizenden satellieten in een lage baan rond de aarde gebracht. Starlink, zoals deze satellietconstellatie heet, levert wereldwijd internet, ook op afgelegen plekken waar bekabeld internet niet beschikbaar is. Hoewel dat zeker nuttig is, zorgt het ook voor problemen, bijvoorbeeld voor de astronomie.
De duizenden satellieten zenden radiosignalen uit die de metingen verstoren van gevoelige telescopen die verre en zwakke radiosignalen opvangen om meer te leren over het vroege universum. SpaceX heeft al eens samengewerkt met astronomen om deze verstoringen te voorkomen door de satellieten even op pauze te zetten als ze over belangrijke telescopen vliegen. Maar wetenschappers van de Australische Curtin University schrijven dat die maatregelen niet genoeg zijn.
Lees ook:
- IRIS2 moet Europa’s alternatief voor Elon Musks Starlink worden
- Hebben astronomen last van al die satellieten?
Lekkage
De onderzoekers maakten meerdere opnames van het heelal met een prototype van het Square Kilometre Array-Low observatorium (SKA-Low) dat in Australië wordt gebouwd. Deze radiotelescoop zal uiteindelijk bestaan uit meer dan honderdduizend kleine telescopen en gaat onder andere het vroege universum bestuderen. Ze ontdekten dat bijna 30 procent van de data die ze met het prototype verzamelden was vervuild met signalen van Starlink-satellieten.
In een wetenschappelijk artikel dat nog niet is gepubliceerd, maar wel al te lezen is op de preprintserver arXiv, schrijven de onderzoekers dat de satellieten signalen uitzenden in twee golflengtegebieden die door de Internationale Telecommunicatie-unie (ITU) gereserveerd zijn voor radioastronomie. Starlink-satellieten zouden dat soort signalen dus niet mogen uitzenden.
Maar deze radio-emissies zijn onbedoeld en lekken als het ware uit de satellieten. Ze worden waarschijnlijk veroorzaakt door elektronica die per ongeluk signalen uitzenden via de antenne van de satelliet, zegt Steven Tingay, een van de onderzoekers tegen New Scientist. Zulke ‘lekkages’ zijn niet illegaal, want de regels van de ITU gaan alleen over bedoelde emissies.
Veel impact
De lekkende radiosignalen zijn wel een probleem: ze zijn zo’n tienduizend keer sterker dan radiosignalen van waterstofwolken die bestonden toen de eerste sterren zich begonnen te vormen, signalen die astronomen hopen te observeren om daarmee het vroege universum beter te begrijpen.
“Als je kijkt naar de signaalsterkte die wordt geproduceerd door deze onbedoelde emissies, is het niet ongebruikelijk dat ze vergelijkbaar zijn met de helderste natuurlijke radiosignalen aan de hemel”, legt Tingay uit aan New Scientist. “Het is alsof je de sterkste bronnen aan de hemel neemt, daar een heleboel kunstmatige aan toevoegt en die vervolgens constant laat bewegen — dat heeft veel impact, vooral op experimenten die extreem gevoelig proberen te zijn.”
Lekkages voorkomen of signalen filteren
De beste manier om dit probleem te verhelpen is door de onbedoelde emissies te verminderen of volledig te stoppen. De onderzoekers hebben hun resultaten gedeeld met SpaceX en zeggen dat het bedrijf openstaat om mee te denken over oplossingen. Eerder heeft SpaceX zijn satellieten al eens aangepast om minder licht te reflecteren, zodat telescopen die het heelal observeren met zichtbaar licht minder last hebben van Starlink.
Als het niet lukt om de radio-emissies te verminderen, moeten astronomen algoritmes ontwikkelen om de vervuilende radiogolven te filteren uit de data. Maar zulke technieken staan nog in de kinderschoenen en daar is bovendien enorm veel rekenkracht voor nodig.
Bronnen: arXiv, New Scientist