Sterrenstelsels in ‘kosmisch spinnenweb’ ontdekt

Laurien Onderwater

01 October 2020 13:55

kosmisch spinnenweb

Rond een superzwaar zwart gat hebben astronomen met de Chileense Very Large Telescope zes sterrenstelsels waargenomen.

We komen steeds meer te weten over de mysterieuze gebieden in de ruimte waar niets – zelfs licht niet – uit kan ontsnappen: zwarte gaten. Zo is recentelijk de massa van een zwart gat gemeten, weten we sinds vorig jaar hoe een zwart gat eruitziet en is onlangs nog het meest nabije exemplaar ontdekt. Maar hoe ontstaan deze allesverslinders eigenlijk? Op die vraag hebben astronomen nog geen antwoord.

Maar de ontdekking die een internationaal team van sterrenkundigen met de Very Large Telescope (VLT) heeft gedaan, geeft wel meer inzicht in hoe zwarte gaten (superzware in het bijzonder) ooit zijn ontstaan. En ook in hoe de giganten hun enorme afmetingen hebben bereikt.

Lees ook:

Kosmisch spinnenweb

De nieuwe waarnemingen met ESO’s VLT tonen zes sterrenstelsels rond een superzwaar zwart gat dat al bestond toen het heelal nog ‘maar’ 900 miljoen jaar oud was. De stelsels bevinden zich in een soort kosmische spinnenweb van gas dat zich over meer dan 300 keer de grootte van het Melkwegstelsel uitstrekt.

De Italiaanse astronoom Marco Mignoli legt uit: “‘De kosmische webfilamenten zijn als de draden van een spinnenweb. De stelsels liggen en groeien op plekken waar de filamenten elkaar kruisen en gas, dat zowel de sterrenstelsels als het centrale superzware zwarte gat voedt, langs de filamenten kan toestromen.”

Snelle groeier

Het superzware zwarte gat heeft een massa van maar liefst een miljard zonnen en is vermoedelijk bij de ineenstorting van de eerste sterren gevormd. Het betekent dat dit astronomische object in een tijdsbestek van slechts 900 miljoen jaar al zo’n enorme massa heeft weten te bereiken.

Maar hoe? De nu ontdekte structuur biedt daar een mogelijke verklaring voor: het kosmische web en de sterrenstelsels daarbinnen bevatten genoeg gas om het zwarte gat in rap tempo tot een superzware reus te doen uitgroeien, schrijven de sterrenkundigen in Astronomy & Astrophysics.

En hoe zijn die webben dan ontstaan? Het team denkt nu dat kolossale halo’s van donkere materie daarvoor verantwoordelijk zijn geweest. Deze mysterieuze, onzichtbare materie – waarvan de deeltjes voortdurend ongemerkt door ons heen schieten – zou vroeg in de geschiedenis van het heelal enorme hoeveelheden gas hebben aangetrokken. Dit gas en de donkere materie hebben de kosmische webben gevormd, is de theorie, waarin sterrenstelsels en zwarte gaten zich konden ontwikkelen.

Lees hier het volledige persbericht van de ESO.

Bronnen: Astronomy & Astrophysics (pdf), ESO persbericht 1 en 2

Beeld: ESO/L. Calçada

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK! 










Meer Space