Vandaag in 1839: de eerste spoorlijn van Nederland geopend

Tim Tomassen

20 September 2024 07:00

De opening van de eerste spoorlijn van Nederland in 1839

De opening van de eerste spoorlijn van Nederland in 1839, afgebeeld op een lithografie van M. Mourot. Beeld: Het Geheugen/Spoorwegmuseum.

Op 20 september 1839 werd de eerste Nederlandse spoorlijn, tussen Amsterdam en Haarlem, in gebruik genomen.

De feestelijke opening van de eerste Nederlandse spoorlijn kon rekenen op veel bekijks. Op die dag, 20 september 1839, vetrokken ook de eerste Nederlandse treinen. Twee locomotieven, De Arend en De Snelheid, trokken met 40 kilometer per uur negen personenwagons van Amsterdam naar Haarlem – een rit van een half uur.

Meer Vandaag in…

Niet iedereen was blij

Hoewel er veel belangstelling was, waren er ook veel mensen die de ontwikkeling maar niets vonden. De stoomtreinen gingen veel te hard en maakten te veel lawaai. Tegenwoordig rijden de meeste treinen 130 kilometer per uur en hogesnelheidstreinen zelfs meer dan 400. Maar het snelste vervoersmiddel in 1839 was tot dan toe de paardenkoets, en die ging maar ongeveer 14 kilometer per uur. Bovendien was eerder dat jaar in Gent de stoomketel van een vertrekkende trein uit elkaar gespat. Waren treinen wel veilig?

Die zorgen verdwenen al snel en de trein groeide uit tot het belangrijkste vervoersmiddel van Nederland. Voor het eerst konden mensen gemakkelijk en betaalbaar het land door reizen. Doordat mensen in contact kwamen met Nederlanders uit andere regio’s nam het gevoel van eenheid toe. Ook het toerisme steeg, waardoor bijvoorbeeld badplaatsen als Scheveningen en Zandvoort uitgroeiden tot geliefde plekken voor een dagje strand.

Nog eerder?

In 1835 reed er overigens al een trein tussen Brussel en Mechelen. Omdat Nederland pas in 1839 officieel de onafhankelijkheid van België accepteerde, zou je dit traject als de eerste spoorlijn van ‘de Nederlanden’ kunnen beschouwen. Daarbij moet wel worden gezegd dat de Belgen in 1830 – vijf jaar voor de opening van de spoorlijn – in opstand kwamen en toen al hun zelfstandigheid claimden.

Bron: NPO Kennis

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK! 










Meer Vandaag in...