Dit jaar is het dan zover: de nieuwe fregatten van de Koninklijke Marine worden gebouwd. Wat gaan deze marineschepen ons brengen? En in hoeverre houden ze bij het ontwerp rekening met de veranderingen in oorlogsvoering?
Het is de koude nacht van 1 februari 2024. De Ivanovets vaart op rustige kruissnelheid door de Zwarte Zee, op meer dan 130 zeemijl afstand van de dichtstbij gelegen Oekraïense haven. Zoals veel van de Russische marine schepen ziet ook deze 56 meter lange missile corvette er imposant uit door de vier enorme lanceerbuizen voor anti-scheepsraketten die aan weerszijden van het dekhuis zijn geplaatst.
Maar die hoeven niet in actie te komen. Het eerste onbemande Magura-speedbootje van de Oekraïners raakt de Ivanovets vol in de achtersteven en ontploft. Russische bemanningsleden komen in actie en vuren met mitrailleurs op de andere varende drones die het schip aanvallen, maar tevergeefs. Enkele minuten daarna treft het tweede unmanned surface vessel al zigzaggend de linkerkant van de korvet, gevolgd door een derde. De Ivanovets gaat met de boeg naar de hemel ten onder.
Deze gebeurtenis laat goed zien hoe oorlogsvoering op zee in de afgelopen jaren is veranderd. In hoeverre wordt hier rekening mee gehouden bij de bouw van nieuwe schepen voor de Koninklijke Marine? Die vraag stelden we naar aanleiding van het nieuws dat de bouw van nieuwe fregatten – officieel Anti-Submarine Warfare Frigates (ASWF’s) geheten – dit jaar van start gaat.
Lees ook:
Varende computers
“We houden zeker rekening met de veranderde situatie op zee”, zegt luitenant-ter-zee Guus van Fulpen. Hij is a engineer betrokken bij het ontwerp van alle SEWACO-systemen (Sensoren, WApen en COmmandosystemen) aan boord. “Wat je in het Oekraïneconflict ziet, is dat marineschepen worden geconfronteerd met swarming. Ze krijgen niet meer een of twee raketten op zich afgevuurd, maar worden binnen korte tijd door tientallen drones en raketten tegelijk aangevallen. Vanuit de lucht, vanaf zee of onder water. En die drones zijn nog hartstikke snel en wendbaar ook; dat kun je als mens of als bemanning niet meer behappen. Dat moet je aan geautomatiseerde systemen overlaten.”
Daar zijn de nieuwe fregatten dan ook helemaal op ontworpen. Van Fulpen noemt het ‘varende computers’.
Dit is het begin van het artikel over de nieuwe fregatten van de Koninklijke Marine. Het hele verhaal lees je in KIJK 6-2025. Bestel deze editie in onze webshop, of eenvoudig via de knop hieronder.
Tekst: Rick van de Weg