Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
De punt lijkt uit de mode te zijn. Althans, in appberichtjes wordt hij als overbodig of zelfs agressief beschouwd. Een van de digitale mores die we niet hebben geleerd, maar wel gevoelsmatig toepassen. Wetenschappers proberen die ongeschreven gedragsregels nu in kaart te brengen.
Deze tekst is geschreven voor een tijdschrift. En dat zie je meteen. Hij is bijvoorbeeld niet bezaaid met emoticons of emoji. Zinnen worden netjes afgesloten met punten of andere leestekens. Hoofdletters vind je alleen waar ze thuishoren. En het geheel is ingedeeld in alinea’s, die proberen afzonderlijke brokjes informatie te bieden én een samenhangend verhaal te vertellen. O ja, en er is oprecht geijverd om het aantal taal- en tikfouten te beperken. Kortom: omdat deze tekst in een blad verschijnt, houdt hij zich aan de regels en etiquettes die daarbij horen.
Een artikel in een tijdschrift ziet er daardoor heel anders uit dan een tekstbericht op een smartphone. Toch hebben moderne communicatiemiddelen als WhatsApp of Signal (en iets minder moderne communicatiemiddelen als e-mail en sms) wel degelijk hun eigen wetten en conventies. En wetenschappers proberen deze gedragscodes te kraken.
Lees ook:
Punt uit?
Het eerste punt is de punt. In geschreven taal eindigen zinnen daar meestal mee, maar gebruikers van chat-apps laten dit leesteken vaak achterwege. Berichten met een punt zouden namelijk ‘bozig’ of ‘abrupt’ over kunnen komen. (Stel je gerust even voor dat je iemand via WhatsApp uitnodigt voor je verjaardagsfeestje, en als reactie een bericht met ‘Oké.’ ontvangt.) Niet verwonderlijk dus dat een telling onder Amerikaanse studenten aantoonde dat zij in hun text messages slechts 9,1 procent van de zinnen wél voorzien van een punt.
Maar komen berichten met een harde afsluiting ook echt agressiever over? In het bekendste onderzoek hiernaar schotelden wetenschappers van de Binghamton-universiteit, in de staat New York, hun proefpersonen een aantal korte chatgesprekken voor. Daarin stelde altijd iemand een vraag (bijvoorbeeld: ‘Wil je langskomen?’) en daarin gaf altijd iemand een antwoord (bijvoorbeeld: ‘Ja’ of ‘Misschien’ of ‘Nope’). Soms stond er een punt achter die reactie en soms niet. Na het lezen mochten de deelnemers hun conversaties beoordelen: hoe positief waren de antwoorden? En hoe graag wilde de tweede persoon nu echt langskomen? Daarbij bleek inderdaad dat berichten met een punt steevast werden gezien als onoprechter, abrupter en negatiever.
Waarom? Dat en meer ongeschreven taalregels van het appen lees je in het volledige artikel in KIJK 6-2025. Bestel deze editie in onze webshop.
Tekst: Rik Peters
Beeld: Shuttestock