Op het metalen omhulsel van een zeemijn zitten allerlei uitsteeksels. Waar dienen die eigenlijk voor? KIJK antwoordt.

Je zou denken dat zo’n uitsteeksel een grote drukknop is; schip ramt ertegenaan, ontsteker gaat af, explosieven doen hun ding. Dat was bij de eerste mijnen van dit type wel zo, maar al snel bleek dat zulke systemen niet lang bestand waren tegen zeewater en dus vastroestten. Bij de nieuwere modellen (waarbij ‘nieuw’ relatief is: ze werden al in 1868 in gebruik genomen) zijn de uitsteeksels holle loden pennen met daarin glazen ampullen vol zwavelzuur. Als een schip de mijn raakt, buigt het uitsteeksel – een zogenoemde Hertz-hoorn of chemische hoorn – om en kraakt daarmee de ampul. Het zuur stroomt vervolgens door een buis naar een loodbatterij. Daar werkt het zuur als een elektrolyt, waardoor de batterij stroom produceert die de ontsteker activeert, en het explosief ontploft.

Lees ook:

• Wie bedacht de Hitlergroet?
• Waar komt het begrip blitzkrieg vandaan?

In je zeilboot ben je veilig

Dat alles is behoorlijk effectief. De productiekosten zijn relatief laag, de mijnen blijven heel lang gevaarlijk en ze zijn snel in grote aantallen te produceren. Nog een voordeel: ze houden de vijand lekker bezig. De kosten voor het produceren en leggen van een mijn bedragen gewoonlijk maar 0,5 procent tot 10 procent van wat het kost om er een te verwijderen. En het ruimen kan wel tot tweehonderd keer zo lang duren als het leggen van een mijnenveld.

Doordat ze met bijvoorbeeld een betonnen blok op de zeebodem worden verankerd en een meter of zes onder het oppervlak hangen, schakelen deze explosieven alleen schepen uit die een flinke diepgang hebben. Zoals marineschepen of vrachtvaarders. In je zeilbootje ben je dus veilig. Overigens zijn er in de loop der jaren heel wat types mijnen bijgekomen. Zoals magnetische mijnen, die afgaan als de stalen romp van een schip het magnetisch veld van het wapen verstoort, en akoestische mijnen, die reageren op bepaalde trillingen van de scheepsschroef of de motoren van het vaartuig.

Deze vraag kon je vinden in KIJK 1/2023.

Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK Antwoordt’? Mail hem naar [email protected]. En in onze gloednieuwe special geven we antwoord op 178 bijzondere, verrassende en boeiende vragen! Bestel hem hier! Of eenvoudig via de knop hieronder.

Beeld: Alamy