Het beste wetenschapsnieuws van deze week

KIJK-redactie

23 mei 2025 16:00

De Cavorite X5, de X7 ziet er bijna hetzelfde uit.

De Cavorite X5, de X7 ziet er bijna hetzelfde uit. Beeld: Horizon Aircraft.

In deze rubriek tipt de redactie elke week wat de beste of interessantste artikelen op de website waren. Deze keer: contactlens laat je infraroodlicht zien, een mijlpaal voor de VTOL Cavorite X7, en kapucijnapen kidnappen baby’s van brulapen.

Wetenschappers ontwikkelen contactlens waarmee je infraroodlicht kunt zien

Close-up van iemand die contactlens indoet.
Beeld: Getty Images.

Het menselijk oog is zeker niet slecht, maar sommige dingen vallen volledig buiten ons zichtvermogen, zoals infraroodstraling. Die lichtgolven zijn te lang voor onze ogen om te kunnen waarnemen. Andere dieren kunnen dit wel, zoals muggen en bedwantsen. Onze warme lichamen, die infraroodstraling uitzenden, weten zij zo feilloos te vinden.

Chinese wetenschappers hebben nu een zachte contactlens gemaakt waarmee infraroodlicht ook voor het menselijk oog zichtbaar wordt. Ze beschrijven hun uitvinding in het vakblad Cell.

Hoe werkt deze contactlens?

VTOL met ventilatoren in zijn vleugels bereikt belangrijke technische mijlpaal

De Cavorite X5, de X7 ziet er bijna hetzelfde uit.
De Cavorite X5, de X7 ziet er bijna hetzelfde uit. Beeld: Horizon Aircraft.

Vliegtuigen hebben een flinke start- en landingsbaan nodig. Helikopters kunnen daarentegen vanaf een klein platform verticaal opstijgen. Maar goed, als een vliegtuig eenmaal in de lucht is, vliegt dat wel een stuk sneller en efficiënter dan een helikopter. Veel bedrijven zijn daarom bezig om vliegmachines te ontwikkelen die de voordelen van beide combineren, zogenoemde VTOLs (vertical take-off and landing).

Een daarvan is het Canadese Horizon Aircraft. Zijn Cavorite X7 heeft ventilatoren in de vleugels om verticaal te kunnen opstijgen of landen. Maar die brengen het toestel alleen omhoog of omlaag, niet vooruit. Daarom moet hij in de lucht schakelen van vliegtechniek. Hij moet de liftkracht van de ventilatoren omwisselen voor de liftkracht van de vleugels. En een veilige transitie van verticale naar horizontale vlucht blijkt voor veel VTOLs erg ingewikkeld (ook als ze andere strategieën gebruiken om verticale liftkracht te genereren, zoals tiltwings of tiltrotors).

Maar de Cavorite X7 is dat tijdens een onbemande testvlucht voor het eerst gelukt. “Vandaag voegen we ons bij een zeer kleine groep bedrijven wereldwijd die deze cruciale technische mijlpaal heeft bereikt”, zei Brandon Robinson, CEO van Horizon Aircraft, na afloop.

Meer over dit bijzondere toestel

Kapucijnapen kidnappen baby’s van brulapen

Kapucijnaap
Beeld: Brendan Barrett/Max Planck Institute of Animal Behavior.

Kapucijnapen hebben een indrukwekkende cultuur. Ze maken namelijk slim gebruik van allerlei gereedschap. Zo openen ze bijvoorbeeld noten door hier met grote stenen op te slaan. Dit gedrag kan worden gezien als een traditie: het wordt van generatie op generatie doorgegeven.

Maar nu hebben wetenschappers een wel heel bijzondere, nieuwe traditie van deze dieren geobserveerd. Een mannetjeskapucijnaap werd gespot met een jong van een andere soort, een brulaap. Hij had deze zuigeling ontvoerd van zijn ouders. Niet veel later zagen de onderzoekers nog meer mannetjes hetzelfde gedrag vertonen.

Wat is hier aan de hand?

Cover KIJK 6-2025

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK! 

PODCAST

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."