Tot ergernis van sterrenkundigen gebruiken buitenstaanders de termen astronomie en astrologie nog weleens door elkaar. Welke is nou wat en en hoeverre hebben die begrippen iets met elkaar te maken?

Voor eens en voor altijd: astronomie is de wetenschappelijke studie van het heelal en alle fenomenen daarbinnen, zoals sterren, planeten en zwarte gaten. Astrologie is een vorm van waarzeggerij, waarbij op basis van hemelverschijnselen bijvoorbeeld je karakter wordt beschreven of je toekomst wordt voorspeld. Astrologie maakt dus wel gebruik van kennis uit de astronomie, maar is op zichzelf geen wetenschappelijke discipline. Er is geen enkele reden om aan te nemen dat de stand van hemelverschijnselen je karakter of toekomst beïnvloedt, en aangezien de astrologie volledig op deze aanname is gebaseerd, is het een pseudowetenschap.

Meer van KIJK Antwoordt:

• Hoe groot is het gevaar van een zonne-uitbarsting?
• Kan de zon binnenkort al stoppen met schijnen?

Geen goddelijke bevliegingen

Toch klinkt het wel wetenschappelijk, ‘astrologie’. Net zoals bijvoorbeeld biologie en ecologie. Dat komt doordat deze bezigheid tot en met de middeleeuwen innig was verweven met de astronomie. Ze kenden doorgaans dezelfde beoefenaars: sterrenkundigen waren zowel bezig met het beschrijven van hemelverschijnselen als met het voorspellen van iemands persoonlijke toekomst.

In de zeventiende eeuw ontdekten astronomen dat de beweging van sterren en planeten wordt geregeerd door harde natuurkundige wetten en niet door goddelijke bevliegingen. Daardoor waren de grondslagen van de astronomie niet langer te rijmen met het mythische wereldbeeld waar de astrologie op steunt. Sindsdien zijn beide disciplines steeds verder uit elkaar gedreven en kennen ze volstrekt verschillende beoefenaars.

Als je een astronoom op de kast wilt jagen, kun je hem of haar nog altijd astroloog noemen of vragen naar je horoscoop. Maar kijk uit, want waar een Boogschutter hier nog wel de humor van in ziet, kan je dit bij een Leeuw weleens duur komen te staan.

Deze vraag kon je vinden in KIJK 3/2023.

Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK Antwoordt’? Mail hem naar [email protected]. En in onze gloednieuwe special geven we antwoord op 178 bijzondere, verrassende en boeiende vragen! Bestel hem hier! Of eenvoudig via de knop hieronder.

Tekst: Yannick Fritschy

Beeld: Science & Society Picture Library