Ongezond eten zou een depressie kunnen veroorzaken. Maar volgens mythbuster Ronald Veldhuizen rammelen de onderzoeken aan alle kanten.
Het kan altijd erger dan je denkt. Dat junkfood in grote hoeveelheden je lichaam geen plezier doet, weet iedereen, maar wetenschappers hebben een nieuwe knuppel gevonden om zondaars mee om de oren te slaan: ongezond eten zou óók nog eens psychologische problemen veroorzaken, zoals depressie.
Meer columns van Veldhuizen:
Nagenoeg al het onderzoek heeft hetzelfde probleem
Het is een riedeltje dat nu al ruim tien jaar de nieuwskoppen haalt, vaak met angstaanjagende getallen. Mensen hebben maar liefst 51 procent meer kans op depressie als ze fastfood en ‘taartjes’ eten, aldus een Spaanse studie uit 2011. Dat zou komen doordat ongezond voedsel ontstekingen veroorzaakt die tot stress leiden in het brein, meldt een overzichtsstudie uit 2018 in het blad Molecular Psychiatry. En begin dit jaar somden Australische wetenschappers op dat het ook nog eens zou kunnen liggen aan zoetstoffen, kleurstoffen en plastic uit de verpakkingen.
Maar er is een probleem met al die studies. Als je je down en depressief voelt, heb je doorgaans weinig zin om erop uit te trekken, op zoek naar lekkere groente en andere ingrediënten. Laat staan dat je uitgebreid gaat koken. Het kan dus andersom zijn: wie depressief is, eet vanzelf ongezonder.
Dat weten onderzoekers zelf ook wel. Niet voor niets zeiden de Spaanse wetenschappers al in 2011 bij hun studie dat je pas kunt spreken van stevig bewijs als je een grote groep mensen langdurig volgt en die ook daadwerkelijk depressief ziet worden nadat ze veel rommel eten. Het gekke is dus dat niemand dat doet: nagenoeg al het onderzoek tot vandaag de dag heeft hetzelfde probleem. Daar hebben we dus helemaal niets aan.
Besteed het geld ergens anders aan
Daarbij is die verhoogde kans op depressie van 51 procent zo groot niet eens. Dat percentage houdt in dat als iedereen junkfood eet, de diagnose depressie 51 procent vaker per jaar voorkomt dan normaal. Wat is normaal? Ongeveer één op de honderd mensen krijgt volgens cijfers van het Trimbos-instituut elk jaar een depressie. Eén persoon plus 51 procent toename door junkfood is anderhalf persoon, op de honderd welteverstaan. Voor de andere 99,5 procent van de bevolking is de factor junkfood bij depressie niet bepaald relevant, zelfs als het de oorzaak kan zijn.
Sowieso weet iedereen al dat junkfood ongezond is; er zijn genoeg redenen om beter te eten. Dat er nog steeds geld naar dit soort onderzoeksvragen gaat, laat zien hoe modegevoelig die zijn. Zonde: ik zie al dat geld liever besteed aan wetenschap die beantwoordt hóé je mensen kunt helpen om gezonder te eten. Want dát dat moet, weten we allang.
Deze column van Ronald Veldhuizen staat ook in KIJK 10-2023. Bestel deze editie hier, of eenvoudig via de knop hieronder.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Beeld: LauriPatterson/Getty Images